چگونه انتقاد کنیم
انتقاد یکی از هفت رفتار مخرب روابط انسانی است.
این رابطه می‌تواند میان اعضای خانواده باشد و یا میان همکارانی که با هم در حال کار می‌باشند.
هر انسانی در طول زندگی خود بارها در معرض انتقاد قرار خواهد گرفت و البته متاسفانه از دیگران انتقاد خواهد کرد.
مورد انتقاد قرار گرفتن برای هیچ کسی خوشایند نیست
اما انسان‌های موفق قادر هستند از این انتقادات استفاده کنند
علیرغم اینکه ناراحت می‌شوند ولی برای رشد و پیشرفت از آن استفاده می‌کنند.
ما تا جایی که امکانش هست باید از انتقادکردن پرهیز کرد چون اکثر افراد انتقاد را
” اظهار نظري مخرب، خصومت‌آميز و غیر منصفانه می‌دانند كه هدفش عيب‌جويي است “
در اینصورت فرد انتقادشونده هیچ دل خوشی از انتقادکننده نخواهد داشت.
این امر زمانی بسیار بدتر جلوه می‌کند که اکثر ما با این مهارت آشنا نیستیم
و تعداد زیادی وجود دارند که اصلا نمی‌دانند که همچین مهارتی وجود دارد و برای زندگی بهتر باید آن را بی‌آموزیم.
روش صحیح انتقاد کردن
اگر بطور خلاصه بخواهیم روش صحیح انتقادکردن را بیان کنیم، می‌بایست از شش گام استفاده کنیم.
- کسب اجازه
- حسن جویی یا اشتباه شخصی
- بیان به رفتار، نه شخصیت
- استفاده از واژگان مناسب
- اعلام شخصی بودن نظر
- وقت و اختیار
کسب اجازه
اولین قدم در مسیر انتقادکردن از دیگران کسب اجازه از آن‌ها است. روش کسب اجازه این است که از شخص می‌پرسیم آیا امکان دارد وقت خود را برای مطلبی به ما بدهد؟ البته بجای این جمله رسمی ده‌ها جمله دیگر با همین مضمون می‌توان ساخت.
چنانچه فرد با درخواست ما موافقت نکرد، باید بپرسیم چه زمانی مناسب است.
توجه به این نکته ضروری است که تحت هیچ شرایطی نباید اشاره‌ای به انتقاد شود، زیرا باعث می‌شود فرد نسبت به آن گارد بگیرد.
حسن جویی یا اشتباه شخصی
انتقاد شنیدن سخت است به همین دلیل باید کاری کنیم که فرد انتقادشونده کمترین مقاومت را داشته باشد و به همین دلیل باید در ابتدای صحبت از او تعریف کنیم و در مورد یکی از ویژگی‌های مثبت او صحبت کنیم.
روش دیگر برای شکستن گارد شخص انتقادشونده، صحبت از ضعف‌های خودمان است. با این روش طرف مقابل این حس را نخواهد داشت که ما افرادی بی نقص هستیم که می‌خواهیم برتری خودمان را ثابت کنیم.
اعلام شخصی بودن نظر
گام دیگر این است که اعلام کنیم مطلب بیان شده دیدگاه شخصی خودمان است و ممکن است درست نباشد.
بیان به رفتار، نه شخصیت
از دیگر گام‌های کلیدی این است بجای انتقاد از شخصیت افراد، از رفتار او انتقاد کنیم.
برای مثال به جای اینکه بگوییم شما همیشه به فکر خودتان هستید،
باید بگوییم که احساس می‌کنم در تقسیم پاداش‌ها، تلاش من کمتر دیده شده.
اگر انتقاد به شخصیت فرد باشد، کسی نمی‌تواند شخصیت خود را عوض کند
اما اگر انتقاد به رفتار باشد، تغییر رفتاربه آسانی اتفاق می‌افتد.
استفاده از واژگان مناسب
کلمات قدرت بی‌پایانی دارند. اگر در استفاده از کلمات دقت کافی را نداشته باشیم،
بدون شک انتقاد ما به جای تغییر سبب تخریب رابطه‌ها خواهد شد.
واژگانی که اسنفاده می‌کنیم باید دارای ویژگی‌های زیر باشند:
- بسیار مشخص و دقیق باشند
- برای فرد دردآور نباشد
- دکمه‌های جوش شخص را فشار ندهد. معمولاً افراد از بعضی از کلمات متنفرند و نسبت به آن‌ها حساسیت دارند.
پس از انتخاب کلمات، نحوه جمله بندی هم بسیار مهم است. بهتر است جملات به صورت جمع بیان شود.
تبدیل انتقاد به پیشنهاد
هر چقدر حرفه‌ای‌تر بتوانیم انتقاد خود را بصورت پیشنهاد مطرح کنیم،
احتمال موفقیت بیشتری خواهیم داشت.
وقت و اختیار دادن
آخرین گام در انتقاد کردن این است که تا جای ممکن فرد را تحت فشار نگذاریم
و به او اختیار عمل و فرصت بدهیم.
استفاده از عباراتی مثل: این نظر من بود شاید درست نباشه
یا شاید دارم احساساتی نظرم رو می‌گم، مکنه لازم باشه بیشتر درموردش فکر کنیم.
لحن صحیح
علاوه بر شش گام ذکر شده باید به لحن انتخابی خود هم توجه کنیم.
اگر لحن مناسبی در انتقاد نداشته باشیم قطعاً انتقاد تاثیر گذاری هم نخواهیم داشت.
لحن ما درحین انتقاد باید:
- باصدای پایین باشد.
- جدی باشد.
- مهربانانه باشد.
- ملایم باشد.
در این مقاله به اختصار در رابطه با انتقادکردن توضیح دادیم
البته این مهارت هم مانند هر مهارت و آموزش جدیدی نیاز به تمرین و تکرار فراوان دارد تا این مهارت در ما نهادینه شود
